प्रयागः , पञ्चदशः पाठः , षष्ठी-कक्षा , प्रश्नोत्तराणि , असमीया अर्थ सहितम्
भारतवर्षस्य – ভাৰতবৰ্ষৰ उत्तरपदेशराज्ये – উত্তৰ প্ৰদেশ ৰাজ্যত प्रयागनामकं – প্ৰয়াগ নামৰ नगरम् अस्ति – নগৰ আছে (আছিল)। सृष्टिकर्ता ब्रह्मा – সৃষ্টিকৰ্তা ব্ৰহ্মাই अत्र – ইয়াত प्रकृष्टं – প্ৰকৃষ্ট/যথেষ্ট यज्ञम् – যজ্ঞ अकरोत् – কৰিছিল। अस्मात् कारणात् – এই কাৰণে अस्य नाम – ইয়াৰ নাম प्रयागः अभवत् – প্ৰয়াগ হ’ল । एषः – এইখনক/ইয়াক तीर्थराजः अपि – তীৰ্থৰাজ বুলিও कथ्यते – কোৱা হয়। अत्र – ইয়াত गंगा-यमुना-सरस्वत्याः – গংগা-যমুনা আৰু
সৰস্বতীৰ संगमः अस्ति – সংগমস্থল আছে। अमावस्यां – অমাবস্যাত पौर्णमास्यां – পুৰ্ণিমাত, संक्रान्तौ च – আৰু সংক্ৰান্তিত बहवः जनाः – বহু লোক स्नानार्थम् – স্নান কৰিবলৈ (গা ধুবলৈ) अत्र आगच्छन्ति – ইয়ালৈ আহে। संगमे स्नानं – সংগমস্থলত গা
ধোৱাটো महत् पुण्यकरं – বহু পুণ্যকাৰী भवति – হয়। माघमासे अत्र – মাঘ মাহত ইয়ালৈ लक्षाधिकाः जनाः – লক্ষাধিক লোক आगच्छन्ति – আহে, मासपर्यन्तम् ते – এমাহ ধৰি তেওঁলোকে कल्पवासं कुर्वन्ति – কল্পবাস কৰে
(সংগমস্থলৰ পাৰত বাস কৰি বেদৰ অধ্যয়ন আৰু ধ্যান কৰে), प्रतिदिनं सायं काले – প্ৰতিদিনে সন্ধ্যা সময়ত कथायाः श्रवणं कृत्वा – কথা (দৈৱ কথা) শুনি ते – তেওঁলোকে निवासं कृत्वा – নিবাস কৰি/বাস কৰি आत्मानं – আত্মাক धन्य कुर्वन्ति – ধন্য কৰে।
भारद्वाज ऋषेः आश्रमः – ভৰদ্বাজ ঋষিৰ আশ্ৰম अत्रैव अस्ति – ইয়াতেই আছে अस्मिन् – ইয়াত दशसहस्त्राधिकाः
विद्यार्थिनः – দশ হাজাৰতকৈয়ো বেছি
বিদ্যাৰ্থীয়ে पठन्ति स्म – পঢ়িছিল। वन-गमन-समये – বনবাসলৈ যোৱাৰ
সময়ত श्रीरामः सीतया
लक्ष्मणेन सह – শ্ৰীৰামে সীতা আৰু
লক্ষ্মণৰ লগত अत्र आगत्य – ইয়ালৈ আহি कुत्र मया वस्तव्यस् इति – ক’ত মই থকা উচিত বুলি प्रश्नं – প্ৰশ্ন भारद्वाज ऋषिं पृष्टवान् – ভৰদ্বাজ ঋষিক সুধিলে (সুধিছিল)। सः अवदत् – তেওঁ ক’লে "चित्रकूटम् एव – চিত্ৰকূটেই त्वत् निवास योग्यः इति – তোমাৰ নিবাস যোগ্য (বুলি)। ऋषेः आदेशं
मत्वा – ঋষিৰ আদেশ মানি श्रीरामः – শ্ৰীৰামে सीतया लक्ष्मणेन सह – সীতা আৰু
লৱক্ষ্মণৰ লগত चित्रकूटम्
अगच्छत् – চিত্ৰকূটলৈ গৈছিল।
अत्र – ইয়াত संगमस्य निकटे एव – সংগমস্থলৰ
ওচৰতেই एकं विशालं दृढं
च – বিশাল আৰু দৃঢ় दुर्गम् अस्ति – দূৰ্গ আছে। प्रियदर्शी सम्राट अशोकस्य – প্ৰিয়দৰ্শী
সম্ৰাট (ৰজা) অশোকৰ कौशाम्बी शिलालेखः – কৌশাম্বী শিলালেখ अस्मिन् दुर्गे एव – এই দূৰ্গতেই सुरक्षितः अस्ति – সুৰক্ষিত
(অৱস্থাত) আছে। इदम् नगरं – এই নগৰখন भारतस्य स्वतन्त्रता आन्दोलनस्य – ভাৰতৰ
স্বতন্ত্ৰতা আন্দোলনৰ प्रधानकेन्द्रम् आसीत् – প্ৰধান কেন্দ্ৰ আছিল।
राष्ट्र-भाषा-हिन्दी-प्रचारे संलग्नं – ৰাষ্ট্ৰভাষা হিন্দীৰ
প্ৰচাৰৰ লগত সংলগ্ন हिन्दी-साहित्य-सम्मेलनम् – হিন্দী সাহিত্য সন্মেলন
अत्र स्थितम् – ইয়াতে আছে, अत्रैव च – আৰু ইয়াতেই भारद्वाजस्य प्राचीन गुरुकुलस्य – ভৰদ্বাজৰ প্ৰাচীন
গুৰুকুলৰ नवीन रूपमिव – নতুন ৰূপৰ সদৃশ प्रयाग विश्वविद्यालयः
शोभते – প্ৰয়াগ বিশ্ববিদ্যালয়
শোভিত হৈ আছে/বিশ্ববিদ্যালয়ে শোভা বৰ্দ্ধন কৰিছে। उच्च न्यायालयः अपि – উচ্চ ন্যায়ালয়ো अस्य नगरस्य – এই নগৰৰ प्रतिष्ठां वर्द्धयति – গুৰুত্ব বৰ্দ্ধন কৰিছে। आनन्दभवनं तु – আনন্দভৱন (নিশ্চিতকৈ) जवाहरलाल महोदयस्य – জৱাহৰলাল মহোদয়ৰ क्रीडास्थली कर्मभूमिश्व – ক্ৰীড়াস্থলী আৰু
কৰ্মভূমি। हिन्दी भाषायाः – হিন্দী ভাষাৰ काव्य रचनायां संलग्नः – কাব্য ৰচনাৰ লগত সংলগ্ন निराला महोदयः अपि – নিৰালা মহোদয়ো प्रयागे एव न्यवसत् – প্ৰয়াগতেই বাস কৰিছিল।
अभ्यासः
1. एक पदेन उत्तरत -
(क) प्रयाग नामकं नगरं
कस्मिन् राज्ये अस्ति?
उत्तरम् – उत्तरप्रदेशराज्ये
(प्रयाग नामकं नगरम् उत्तरप्रदेशराज्ये आस्ति।)
(ख) अत्र कः प्रकृष्टं यज्ञम् अकरोत्?
उत्तरम् - ब्रह्मा
(अत्र सृष्टिकर्ता ब्रह्मा प्रकृष्टं यज्ञम् अकरोत्।)
(ग) अत्र कस्याः संगमः अस्ति?
उत्तरम् - गंगा-यमुना-सरस्वत्याः
(अत्र गंगा-यमुना-सरस्वत्याः
संगमः अस्ति।)
(घ) प्रयागे कस्य ऋषेः
आश्रमः?
उत्तरम् - भारद्वाज
(प्रयागे भारद्वाज
ऋषेः आश्रमः।)
(ङ) कस्य निकटे विशाल दृढ़ च दुर्गम् अस्ति?
उत्तरम् – संगमस्य
(संगमस्य निकटे विशाल दृढ़ च दुर्गम् अस्ति।)
2. पूर्णवाक्येन
उत्तरत -
(क) जनाः स्नानार्थम् प्रयागं कदा आगच्छन्ति?
उत्तरम् - अमावस्यां पौर्णमास्यां संक्रान्तौ च जनाः स्नानार्थम् प्रयागं आगच्छन्ति।
(ख) भारद्वाज आश्रमे कति विद्यार्थिनः पठन्ति स्म?
उत्तरम् - भारद्वाज आश्रमे दशसहस्त्राधिकाः
विद्यार्थिनः पठन्ति स्म।
(ग) माघमासे जनाः प्रयागे किं कुर्वन्ति?
उत्तरम् - माघमासे जनाः प्रयागं
आगत्य मासपर्यन्तम् कल्पवासं कुर्वन्ति। ते प्रतिदिनं सायं काले कथायाः श्रवणं
कृत्वा आत्मानं धन्य कुर्वन्ति।
(घ) प्रयाग विश्वविद्यालयः कथं शोभते?
उत्तरम् - प्रयाग विश्वविद्यालयः भारद्वाजस्य
प्राचीन गुरुकुलस्य नवीन रूपमिव शोभते।
(ङ) कः अस्य नगरस्य प्रतिष्ठां वर्द्धयति?
उत्तरम् - उच्च न्यायालयः अस्य नगरस्य प्रतिष्ठां वर्द्धयति।
3. रिक्त-स्थानानि
पूरयत -
(क) अस्मात् कारणात् अस्य नाम ________
अभवत् ।
उत्तरम् -
प्रयागः
(ख) एषः ________ अपि कथ्यते।
उत्तरम् - तीर्थराजः
(ग) ________ श्रीरामः सीतया लक्ष्मणेन सह अत्र आगच्छत्।
उत्तरम् – वन-गमन-समये
(घ) ________ एव त्वत् निवास योग्यः।
उत्तरम् - चित्रकूटम्
(ङ) राष्ट्रभाषा-हिन्दी-प्रचारे
संलग्न ________ अत्र स्थितम्।
उत्तरम् - हिन्दी-साहित्य-सम्मेलनम्
(च) इदं नगरं भारतस्य ________ प्रधानकेन्द्रम् आसीत्।
उत्तरम् –
स्वतन्त्रता आन्दोलनस्य
4. अधोलिखितेषु
सन्धिः विच्छेदः वा क्रियताम् -
स्नानार्थम्, अत्रैव, दशसहस्त्राधिकः =
च + आत्मानं = अत्र + आगत्य =
उत्तरम् – स्नानार्थम् = स्नान् + अर्थम्
अत्रैव = अत्र + एव
दशसहस्त्राधिकः = दशसहस्र
+ अधिकः
च + आत्मानं = चात्मानं
अत्र + आगत्य = अत्रागत्य
5. तीर्थराज
प्रयाग विषये पञ्चवाक्यानि लिखतु।
उत्तरम् - तीर्थराज
प्रयाग विषये पञ्चवाक्यानि यथा –
(क) प्रयाग नामकं नगरम्
उत्तरप्रदेशराज्ये आस्ति।
(ख) प्रयागः
तीर्थराजः अपि कथ्यते।
(ग) प्रयागे गंगा-यमुना-सरस्वत्याः संगमः अस्ति।
(घ) प्रयागे भारद्वाज
ऋषेः आश्रमः अस्ति।
(ङ) अमावस्यां पौर्णमास्यां संक्रान्तौ च जनाः स्नानार्थम् प्रयागं आगच्छन्ति।
এটা এটা শব্দৰ অৰ্থ বুজিবৰ বাবে তলৰ দৰে আগ বাঢ়িব পাৰা -
भारतवर्षस्य - ভাৰতবৰ্ষৰ, उत्तरप्रदेशराज्ये -উত্তৰপ্ৰদেশ ৰাজ্যত, प्रयागनामक - প্ৰয়াগ নামৰ, नगरम् - নগৰ, अस्ति - আছে। सृष्टिकर्ता - সৃষ্টিকৰ্তা, ब्रह्मा - ব্ৰহ্মাই, अत्र - ইয়াত, प्रकृष्टं - যথেষ্ট, यज्ञम् - যজ্ঞ, अकरोत् - কৰিছিল। अस्मात् कारणात् - এই কাৰণে, अस्य - ইয়াৰ, नाम - নাম, प्रयागः - প্ৰয়াগ, अभवत् - হ’ল। एषः - এইখন, तीर्थराजः - তীৰ্থৰাজ, अपि - ও (বুলিও), कथ्यते - কোৱা হয়। अत्र -ইয়াত, गंगा-यमुना-सरस्वत्याः -গংগা-যমুনা-সৰস্বতীৰ, संगमः -সংগম, अस्ति -আছে। अमावस्यां - অমাৱশ্যাত, पौर्णमास्यां - পুৰ্ণিমাত, संक्रान्तौ - সংক্ৰান্তিত, च - আৰু, बहवः - বহুত, जनाः - মানুহ, स्नानार्थम् - গা-ধুবলৈ, अत्र - ইয়াত, (ইয়ালৈ), आगच्छन्ति - আহে। संगमे - সংগমত, स्नानं - স্নান (গা ধোৱা), महत् - মহত্ (যথেষ্ট), पुण्यकरं - পুণ্যকাৰী, भवति - হয়)। माघमासे -মাঘমাহত, अत्र -ইয়াত (ইয়ালৈ), लक्षाधिकाः - লক্ষাধিক, जनाः - মানুহ, आगच्छन्ति - আহে, मासपर्यन्तम् - এমাহপৰ্যন্ত, अत्र - ইয়াত, निवासं -নিবাস, कृत्वा -কৰি, ते -তেওঁলেক, कल्पवासं - কল্পবাস, कुर्वन्ति - কৰে, प्रतिदिनं প্ৰতিদিনে, सायं काले - আবেলি সময়ত, कथायाः - কাহিনীৰ श्रवणं - শ্ৰৱণ, कृत्वा - কৰি, ते - তেওঁলোকে, आत्मानं - নিজকে, আত্মা, धन्यं - ধন্য, कुर्वन्ति - কৰে।
(सत्यजित् शइकीया।)
Comments
Post a Comment
Thanks for your response.